Yeni bir araştırma, yunusların beşerlerle birebir beyin rahatsızlıklarını yaşayabileceğini gösteriyor. İskoçya’daki bilim insanları, üç yunus çeşidinin beyinlerinin Alzheimer hastalığının klasik belirtilerini geliştirebildiğine dair delil bulduklarını bildirdi.
Bulgular, yunusların neden sistemli olarak karaya vurduğunu açıklamaya yardımcı olabilir, lakin sahiden Alzheimer gibisi bir hastalık yaşayıp yaşamadıklarını doğrulamak için daha fazla araştırma yapılması gerekiyor.
Alzheimer hastalığı, en yaygın bunama türüdür ve beyinde büyük, ziyan verici değişikliklerle kendini gösterir. Hastalığı olan bireylerde, olağanda bedende bulunan amiloid beta ve tau ismi verilen iki proteinin formsuz formu birikiyor. Beynin yıkımının gerisindeki ana sebebin bu olağandışı amiloid ve tau birikimi olduğu düşünülüyor. Çalışmalar, tıpkı beyin değişikliklerinin kimilerinin, belli maymun tipleri ve köpekler üzere insan olmayan hayvanlarda da bulunabileceğini gösteriyor. Lakin bu hayvanlar, Alzheimer hastalarında yaygın olarak görülen nörolojik semptomları geliştirmiyor üzere göründüklerinden ötürü, kimi uzmanlar Alzheimer’ın eşsiz bir insan hastalığı olabileceğini düşünüyordu.
Bu yeni araştırma, çeşitli üniversitelerdeki bilim insanlarından ve İskoçya’daki Mordun Araştırma Enstitüsünden geliyor. Yunusların beyinlerinin, bu cins bir demans geçirebilecek kadar insanlarınkine benzeyebileceği öneriliyor. Grup, teorilerini test etmek için odontosetlerden yahut dişli balinalardan (yunusları, porpoises ve ispermeçet balinalarını içeren geniş bir suda yaşayan memeliler grubu) alınan beyin örneklerini inceledi. Toplamda, 18 eski örnek dahil olmak üzere beş cinsten 22 dişli balinanın beyinleri incelendi. Bu hayvanların tamamı İskoçya kıyılarında mahsur kalmış ve ölmüştü.
Ekip, üç cinsten dört hayvanın beyinlerinde bu Alzheimer belirteçlerinin tamamının yahut birçoklarının bulunduğunu fark etti. Bunlar ortasında iki uzun yüzgeçli pilot balina, beyaz gagalı bir yunus ve bir şişe burunlu yunus vardı. Araştırmanın sonuçları bu ayın başlarında European Journal of Neuroscience’da yayınlandı.
Bulgular, yunusların ve balinaların sistemli olarak karada mahsur kalmaları hakkındaki “hasta lider” teorisi olarak bilinen yaygın bir hipotezi destekleyebilir. Bu teori, sağlıklı olmayan bir yunus kümesinin hasta yahut başı karışmış bir başkan tarafından sığ sularda vefata çekilebileceğini öneriyor. Münasebetiyle, bu başkanların yaşlandıkça daha az inançlı bir halde hareket etmelerinin bir nedeni demans olabilir.
Çalışma ne kadar farklı olsa da, muharrirler şimdilik bunun sonuçları konusunda temkinli davranıyorlar. Bu beyin değişikliklerinin yunuslarda olabileceğinin bulunması, kesinlikle Alzheimer’a misal bir olgu geliştirebilecekleri manasına gelmiyor. Ve insanlarda bile, bu hastalığın biyolojisi hakkında hala anlamadığımız çok şey var.
