Tengricilik ,Göktengri inancı yahut Göktanrı inancı Türk ve Moğol halklarının şimdiki inanç sistemlerine katılmadan evvelki Escort izmit yaygın inancıdır Tengri’ye ibâdet etmenin yanında Animizm Totemlik bu inancın ana sınırlarını oluşturmaktadır Tengri bugünkü Türkçedeki İlah sözünün eski söyleniş formudur Orhun Yazıtları’nda çözülen birinci sözcüktür Tengri nedir Tengricilik ne İzmit escort demek Tengri neye denir
TENGRİ NEDİR
Bu inanca nazaran Gök’ün şanlı ruhu Tengri’ydi Şahıslar kendilerini gök cet Tengri toprak ana Ötüken ve insanları koruyan cetlerinin ruhları ortasında inanç içinde hissedip İzmit escort Bayan onlara ve başka tabiat ruhlarına dua ederlerdi Büyük dağların ağaçların ve kimi göllerin güçlü ruhları barındırdıklarına inanarak dualarını kimileyin bu cisimlere yöneltirlerse de bu cisimler ilah kabul edilmezdi Yalnızca onun yeryüzündeki varlığının bir göstergesiydi Göğün ve yer altının yedi katı olduğuna her katta çeşitli ruhların var olduğuna inanılırdı Türkler tabiata ruhlara saygılı davranıp muhakkak kurallara uyarak dünyalarını istikrarda tutmaları ile şahsî güçlerinin doruğuna varıp dışarıya yansıdığına inanırlardı Şayet bu istikrar makûs ruhların saldırısı yahut bir felaketten ötürü bozulursa bir kamın yardımı ya da Tengri’ye verilen bir adak ile tekrar nizama sokulması gerektiğine inanılırdı
Bu inancın kalıntılarını günümüzde Moğollarda Lamaizmle birleşmiş şekilde ve kimi hâlâ tabiata bağlı göçebe ömür usulü sürdüren Türk halklarında mesela Altay Türkleri Çuvaşlar Vattisen Yalı ve Alanlarda ayrıyeten da Finlandiya ve Macaristan’da bulmak mümkündür Fakat Tengriciliği çoktan bırakmış halklarda da bu inancın birçok kesimi İslâm Hristiyanlık Budizm Musevilik ya da Taoizm ile birlikte klâsik kültür olarak hâlâ sürmektedir Örnek olarak ağaca çaput bağlama üzere gelenekler ve Türkiye Türkçesindeki Utançtan yedi kat yerin tabanına girdim tabiri gösterilebilir Yeniden ölen birisin akabinde yapılan mevlid merasimleri haftası kırkı elli ikisi ve yılı diye de bilinir Tengri dininden bugünkü Türklere geçmiş bir gelenektir Sırf Müslüman Türklerde ve Müslüman Boşnaklarda mevlid okutulur Müslüman Boşnaklar ise bu adeti Osmanlı devrinde Müslüman Türklerden edinmiştir Genel olarak dini ne olursa olsun tüm Türk uluslarında Tengri periyodu gelenekleri görmek mümkündür
Eski Türklerin ve Moğolların bugün Tengricilik ismiyle bilinen klâsik inancı kısa vakit öncesine kadar Türk şamanizmi diye isimlendiriliyordu Lakin Şamanizm terimi artık sırf Sibirya’daki inanç sistemi için değil bütün dünyadaki ilkel inançlar için kullanıldığından 1990’lardan beri Türklerin ve Moğolların klâsik inancı için Batılı bilimciler ortasında Tengrizm ismi giderek yaygınlaşmaktadır
Julie Stewart Moğol Şamanizmi isimli makalesinde şunları belirtiyor
Batılı bilim adamları bu inanç için gittikçe daha sık Tengrizm ismini kullanıyor Bu isim bu inanç için çok daha isabetli zira bu inanç büsbütün Tengri’nin etrafına inşa edilmiştir ve insanların günlük ibadetleri için bir Şaman Kam ‘a muhtaçlıkları yoktur